Να βοηθήσουμε τα παιδιά μας

Όλοι οι γονείς προσπαθούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να πετύχουν το καλύτερο δυνατό στη ζωή τους, ανάλογα με τους στόχους που θέτει κανείς. Μερικοί γονείς, όμως, υπερβάλλουν.

Όλοι μας ξέρουμε ότι τα παιδιά μας θα ζήσουν σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό κόσμο. Βλέπουμε τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας καθημερινά. Δεν είναι μόνο στο χώρο της εργασίας. Είναι παντού. Το φαγητό που αποτελούσε πάντα εκτός από ανάγκη και απόλαυση έγινε κι αυτό ανταγωνισμός: Ποιος μαγειρεύει καλύτερα. Το ντύσιμο το ίδιο. Ας είναι καλά τα τηλεπαιχνίδια που μας κάνουν όλο και πιο ανταγωνιστικούς σε όλες τις εκφάνσεις του βίου μας. Βέβαια πάντα υπήρχε ανταγωνισμός, όχι μόνο στην ιστορία του ανθρώπινου είδους, αλλά και στο ζωικό βασίλειο γενικότερα. Πιστεύω, όμως, ότι έχει παραγίνει και θα δούμε ακραία πράγματα στο μέλλον.

Σ’ αυτό το περιβάλλον μεγαλώνουν τα παιδιά μας. Είναι λογικό, λοιπόν, να αγχώνονται οι γονείς για το μέλλον τους και να προσπαθούν να τους δώσουν όσα περισσότερα εφόδια μπορούν για να μπορέσουν να επιβιώσουν σ’ ένα κόσμο που… δεν γνωρίζουμε πως θα είναι. Γνωρίζουμε λίγα πράγματα, υποθέτουμε τα περισσότερα, δεν έχουμε καμία βεβαιότητα για την εξέλιξη του κόσμου μας και του κόσμου της εργασίας. Γνωρίζουμε ότι θα πρωταγωνιστεί η εξέλιξη της τεχνολογίας και “προνομιούχοι” θα είναι οι εργαζόμενοι υψηλού μορφωτικού επιπέδου, καθώς θα κινδυνεύουν λιγότερο να αντικατασταθούν από μηχανές.

Η προσπάθεια αρκετών γονέων να δώσουν όσα περισσότερα “εφόδια” μπορούν στα παιδιά τους καταλήγει σε υπερβολές. Βλέπουμε παιδιά να παίρνουν διπλώματα ξένων γλωσσών στο δημοτικό, να παίζουν εξαιρετικά κάποιο μουσικό όργανο πριν πάνε στο δημοτικό και πολλά άλλα. Πίσω τους βλέπουμε ευτυχισμένους γονείς να καμαρώνουν που το παιδί τους τα κατάφερε νωρίτερα από τα άλλα παιδιά. Αυτό τους δίνει την ελπίδα ότι το παιδί τους είναι ξεχωριστό και, συνεπώς, έχει πολλές πιθανότητες να τα καταφέρει στη ζωή του. Κι έτσι μπαίνουν στην προσπάθεια του να τα πετύχουν όλα νωρίτερα. Τα παιδιά φορτώνονται πολύ με διάφορες δραστηριότητες (μέχρι και ρομποτική κάνουν στο δημοτικό) με δυσάρεστες συνέπειες.

Πολλοί γονείς θα σας πουν ότι τα σημερινά παιδιά είναι πιο έξυπνα από ότι ήταν οι ίδιοι στην ηλικία τους και, συνεπώς, είναι ικανά να αφομοιώσουν πολύ περισσότερα πράγματα από ότι εμείς στην ηλικία τους. Το συχνότερο παράδειγμα, που χρησιμοποιούν,  είναι η ευκολία που έχουν τα παιδιά στο χειρισμό των ψηφιακών συσκευών. Πράγματι, πολλές φορές τα καταφέρνουν πολύ καλύτερα από τους γονείς τους. Άρα είναι εξυπνότερα πιστεύουν. Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Τα σημερινά παιδιά δεν είναι πιο έξυπνα από ότι οι προηγούμενες γενιές. Έχουν άλλες εικόνες και άλλες δεξιότητες. Τα σημερινά παιδιά έχουν μεγάλη ευχέρεια με τις ηλεκτρονικές συσκευές γιατί γεννήθηκαν μέσα σ’ αυτές. Αντίθετα εμείς τις γνωρίσαμε στην ενήλικη ζωή μας. Έτσι κάποιοι από εμάς τους μεγαλύτερους έχουν τεχνοφοβία, ενώ τα παιδιά όχι. Αντίστοιχα η θεία μου δεν μπορούσε να χειριστεί το πλυντήριο ρούχων, ενώ για εμάς ήταν πολύ απλό. Δεν είναι θέμα εξυπνάδας, αλλά θέμα εμπειριών και δεξιοτήτων που αναπτύσσουν σε πολύ μικρή ηλικία.

Η δυνατότητα του εγκεφάλου των σημερινών παιδιών να συλλαμβάνουν έννοιες δεν πιστεύω ότι είναι μεγαλύτερη από ότι παλαιότερα. Αντίθετα ο βομβαρδισμός εικόνων και πληροφοριών που δεχόμαστε όλοι καθημερινά τα δυσκολεύει να εμβαθύνουν στις έννοιες, όχι μόνο γιατί δεν έχουν χρόνο, αλλά και γιατί η προσοχή τους διασπάται συνεχώς από νέα μηνύματα και πληροφορίες που μας κατακλύζουν όλους. Αυτό αποδεικνύεται και από την πολύ μεγάλη αύξηση του ποσοστού των παιδιών που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες, που βέβαια οφείλεται και σε κοινωνικούς λόγους, αφού, τώρα πια, πιο εύκολα τα δέχονται οι γονείς.

Ένα άλλο πρόβλημα που προκύπτει από την υπερφόρτωση των παιδιών με δραστηριότητες είναι ότι δεν τους μένει χρόνος για παιχνίδι. Η έλλειψη χρόνου, ο δικαιολογημένος φόβος των γονιών να αφήσουν τα παιδιά τους μόνα έξω από το σπίτι, η μη δυνατότητα συνεύρεσης με άλλα παιδιά, λόγω διαφορετικών ωραρίων, έχει μετατρέψει το παιχνίδι σε καθήλωση μπροστά σε μια οθόνη. Όμως το παιχνίδι χωρίς πρόγραμμα μαζί με άλλα παιδιά αναπτύσσει τις κοινωνικές τους δεξιότητες, αναπτύσσει τη φαντασία τους, τα μαθαίνει να παίρνουν πρωτοβουλίες, να λύνουν προβλήματα, να συνεργάζονται και ένα σωρό άλλα πράγματα που ονομάζονται ήπιες δεξιότητες (soft skills). Όλα αυτά τα χάνουν όταν δεν παίζουν και θα τα βρουν μπροστά τους στη ζωή τους γιατί είναι απαραίτητα και για την επιτυχημένη επαγγελματική ζωή, αλλά και για μια ευτυχισμένη ζωή. Ισχύει η παλιά παροιμία: Κάθε πράγμα στον καιρό του και ο κολιός τον Αύγουστο. Γι’ αυτό, λοιπόν, αγαπητοί γονείς χαλαρώστε λίγο. Μην υπερφορτώνετε τα παιδιά σας. Μην προσπαθείτε να καταφέρετε να πετύχουν σε όλο και μικρότερη ηλικία περισσότερα. Κακό τους κάνετε και όχι καλό, όπως θα θέλατε.

Του Στράτου Στρατηγάκη

Μαθηματικού – Ερευνητή

Πηγή: naftemporiki